بازیافت الکترونیک و دولت الکترونیک‌، تلاقی صنعت و خدمت با الویت بسیار بالا در رشد و شکوفایی کشور چگونه باهم پیوند خورده اند.

از جمله مشکلات و دغدغه‌های اصلی تمام کشورهای جهان در دهه اخیر را می‌توان مسئله بازیافت الکترونیک در نظر گرفت. ادامه پیدا کردن این مشکل آن را تبدیل به یک بحران جهانی خواهد کرد. سیاست‌های دولتی می‌تواند نقش بسیار زیادی در کنترل یا عدم کنترل این بازیافت داشته باشد. این سیاست‌ها می‌تواند به عنوان نقشه راه برای برنامه ریزی و روند انجام این مهم، توسط شرکت‌های دولتی و خصوصی به اجرا در آورده شود. با ما در این مقاله همراه باشید تا اطلاعات کاملی در رابطه با بازیافت الکترونیک و دولت الکترونیک‌ به دست آورید.

دولت الکترونیک

استفاده از فناوری اطلاعات مورد جدید و تازه‌ای نیست. می‌توان اولین استفاده کنندگان فناوری را موسسات دولتی دانست؛ اما باید دانست با گذاشتن کامپیوتر روی میز هر کارمند به دولت الکترونیک دست نخواهیم یافت. آیا از بروکراسی اداری خلاص خواهیم شد؟ استفاده از فناوری‌ها و پاسخگویی به صورت الکترونیکی در تمام بخش‌های دولتی می‌تواند زمینه ساز به وجود آمدن یک دولت الکترونیک باشد. پس از پیاده سازی دولت الکترونیک می‌توان انتظار داشت تمام پرداخت‌ها، تجدید گواهی نامه‌ها، جواز کسب‌ها، ثبت ازدواج و طلاق، انتخابات و … به صورت الکترونیک انجام شود.

دولت الکترونیک چه مزایایی دارد

• کاهش یافتن هزینه‌های دولتی ناشی شده از بروکراسی اداری
• کاهش فساد اداری به دلیل افزایش شفافیت و آگاهی افراد
• افزایش کارایی در بخش خدمت رسانی دولتی
• امکان افزایش اشتغال به دلیل استفاده از بخش‌های خصوصی
• افزایش کیفیت زندگی افراد جامعه به دلیل ارائه خدمات بدون تاخیر
• کاهش چشم گیر آلودگی شهرها به دلیل عدم نیاز به حضور فیزیکی
• صرفه جویی بسیار زیاد در انرژی و زمان افراد

زباله‌های الکترونیکی و تهدیدهای پیش رو

یکی از تهدیدهایی بزرگ و اساسی در حال حاضر برای محیط زیست، زباله‌های الکترونیکی هستند. وجود این وسایل در محیط زندگی و کار ما باعث سمی شدن محیط و همچنین وارد آمدن خطرات جبران ناپذیر خواهد شد. جالب است بدانید سالانه بیش از 100 تن از این زباله‌های الکترونیک در کشور ما دور ریخته می‌شود. این دور ریختن بدون هیچگونه نظارت انجام می‌شود و عموما افراد دوره گرد مشغول جمع آوری و فروش این قطعات هستند. رها سازی و بازیافت غیر اصولی این زباله‌ها در طبیعت خطرات جدی به محیط زیست ما وارد خواهد کرد که در ادامه به بررسی این خطرات خواهیم پرداخت.

آلودگی هوا

اولین موردی که پراکنده شدن این وسایل در محیط زیست برای ما ایجاد خواهد کرد، آلودگی هوا است. در بسیاری از کارخانه‌های بازیافت الکترونیک، عمل بازیافت بدون رعایت موارد اصولی و بهداشتی انجام می‌شود. یا شاید سوزاندن سیم‌های مسی توسط افراد دوره گرد را دیده باشید که نتیجه‌ای جزء آلودگی هوا نخواهد داشت. این سوزاندن باعث آزاد شدن کربن دی اکسید زیادی در هوا خواهد شد، که باعث مسمومیت افراد خواهد شد.

آلودگی خاک

رها سازی این قطعات در خاک به دلیل وجود مواد شیمایی در آن باعث آلوده شدن خاک در دراز مدت خواهد شد. این آلودگی خاک به وسیله این قطعات باعث خواهد شد، زمین که منبع اصلی برای کاشت غذای انسان است، از بین برود. شاید بتوان ادامه پیدا کردن این روند را به مسمومیت‌ انسان پس از استفاده از میوه‌ها و محصولات کاشته شده در زمین نسبت داد. این آلودگی خاک همچنین باعث آلودگی دام خواهد شد که در نهایت به آلودگی انسان منتهی خواهد شد.

آلودگی آب

تقریبا می‌‌توان گفت تمام قطعات الکترونیکی شامل مقداری مواد شیمیایی در ساختار خود هستند. انتشار این مواد در محیط زیست به مرور باعث آلودگی آب‌های زیر زمینی خواهد شد. از اصلی‌ترین موادی که باعث آلودگی آب می‌شود می‌‌توان به سرب اشاره کرد. وارد شدن سرب و باریم در آب نه تنها افرادی که از آن آب برای نوشیدن و حمام مورد استفاده قرار می‌دهند را تهدید می‌کند؛ بلکه باعث وارد آمدن آسیب‌های جدی به جانداران و گیاه‌هانی خواهد شد که این آب منبع تغذیه اصلی‌ آن‌ها است.

خطرات امنیتی

در صورتی که قطعات الکترونیکی به درستی معدوم و بازیافت نشوند این امکان وجود خواهد داشت که اطلاعات شرکت‌ها به دلیل این کوتاهی به راحتی بازیابی شود و نتایج جبران ناپذیری را برای شرکت‌ها به دنبال خواهد داشت. به عنوان مثال می‌توان بازیابی اطلاعات شخصی و یا بازیابی شماره کارت‌های یک بانک به وسیله قطعات منسوخ شده آن‌ها اشاره کرد.

بازیافت الکترونیک (Electronic Recycling)

با توجه به نفوذ همه جانبه دستگاه‌های الکترونیکی و برقی در زندگی امروزه ما و نیاز شدید ما برای آسایش به این دستگاه‌ها، بازیافت الکترونیک یکی از دغدغه‌های اصلی دولت‌ها و حکومت‌ها تبدیل شده است. عموما این وسایل برقی و الکترونیکی پس از گذشت عمر مفید خود دچار مشکلات و یا به صورت کلی خراب می‌شوند؛ با این وسیله‌ها باید چه کرد؟ به این سوال فکر کرده‌اید پس از خراب شدن یک گوشی موبایل هوشمند چه فرآیندهایی روی آن انجام می‌شود؟ شرکت‌هایی وجود دارند که وظیفه بازیافت وسایل الکترونیکی را بر عهده دارند. این شرکت‌ها با استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا مراحل بازیافت این قطعات را فراهم می‌آورند.

اقدامات مهم در رابطه با بازیافت الکترونیک

بازیافت قطعات الکترونیک را می‌توان شامل سه بخش اصلی و مهم دانست. به اجرا در آمدن این سه بخش نوید بخش جامعه‌ای عاری از پسماندهای الکترونیک خواهد بود. توجه داشته باشید انجام شدن یا نشدن این سه بخش تنها مربوط به بخش‌های دولتی نخواهد بود و اتحاد و یکپارچگی همه جانبه را می‌طلبد.

فرهنگ سازی

اولین بخش و مهم‌ترین بخش این اقدامات را می‌توان فرهنگ سازی برای جدا سازی این قطعات از دیگر زباله‌ها دانست. عدم آموزش‌های لازم در ایران باعث خواهد شد، افراد بدون توجه به خطرات این مخطوط کردن این زباله‌ها با دیگر زباله‌ها، اقدام به رها سازی و مخلوط کردن این زباله‌ها با دیگر زباله‌ها کنند.

عدم قانون مناسب

دومین بخش عدم قانون مناسب برای همکاری شرکت‌ها تولید کننده و وارد کننده لوازم الکترونیکی است. دولت و مجلس باید با استفاده از اختیارات خود قوانینی را وضع نمایند که بر اساس آن این شرکت‌ها مقداری از درآمد خالص خود را برای تاسیس یا کمک به فرآیند بازیافت الکترونیک پرداخت نمایند.

نظارت درست و اصولی

سومین مرحله نظارت درست و اصولی بر شرکت‌ها بازیافت الکترونیک است؛ تا زمانی که این شرکت‌ها از وجود قانون و مقررات سختگیرانه آگاهی نداشته باشند؛ این امکان وجود دارد که برای سود بیشتر اقدام به بازیافت غیر اصولی این قطعات الکترونیک کنند. اما نباید فراموش کرد که داشتن تکنولوژی جدید باعث خواهد شد این فرآیند به صورت اصولی و همچنین طبق موارد امنیتی و حفاظتی انجام شود و کم‌ترین آسیب متوجه محیط زیست نخواهد شد.